Μέθοδοι παραλαβής αιθέριων ελαίων

Τα αιθέρια έλαια µπορούµε να τα παραλάβουµε µε διάφορες µεθόδους, αρκεί η εξαγωγή τους να γίνεται µε ιδιαίτερη προσοχή, για να διατηρηθεί η γνήσια µορφή τους.   Οι µέθοδοι παραλαβής των αιθέριων ελαίων είναι:

• Απόσταξη

Η    διαδικασία    της απόσταξης πραγµατοποιείται  µε  ειδικές συσκευές,τους αποστακτήρες, που επιτυγχάνουν    το    ζέσταµα του µέρους του φυτού µέχρι να δηµιουργηθεί ατµός και στη συνέχεια  την ψύξη του ατµού    µέχρι        αυτός να υγροποιηθεί.    Το    νερό    έχει την  ικανότητα  να  διοχετεύει τα αιθέρια έλαια. Λόγω του βάρους του µένει στο βάθος του δοχείου, ενώ το αιθέριο έλαιο που επιπλέει συλλέγεται.

• Έκθλιψη

Η µέθοδος αυτή χρησιµοποιείται µόνο για τα εσπεριδοειδή φρούτα. Σε κατάλληλα δοχεία, που φέρουν αιχµηρές προεξοχές, οι φλούδες    ή    τα    φύλλα    συνθλίβονται    µέχρι    που    διαλύονται    οι ελαιοφόροι αδένες του φυτού, οπότε αποδίδεται το αγνό αιθέριο έλαιο.

• Εκχύλιση

Η  εκχύλιση πραγµατοποιείται  µε  τη βοήθεια  ενός διαλύτη (πτητικοί ή µη πτητικοί υδρογονάνθρακες). Το φυτό αναµειγνύεται µε τον διαλύτη ή ζεσταίνεται µέχρι το αιθέριο έλαιο να εξαχθεί και να χυθεί στον διαλύτη. Στη συνέχεια φιλτράρεται και διαχωρίζεται το αιθέριο έλαιο. Αυτό που µένει επεξεργάζεται µε αλκοόλ για να µείνει το αιθέριο έλαιο. Το µειονέκτηµα αυτής της µεθόδου είναι ότι το αιθέριο έλαιο δεν είναι τελείως καθαρό, αλλά µπορεί να περιέχει µη πτητικά κεριά και φυτικές βαφές.  

• Απορρόφηση

Η µέθοδος αυτή βρίσκει εφαρµογή στα ευαίσθητα φυτά (γιασεµί).  Τα  λουλούδια,  τα  οποία  εξακολουθούν  να  ζουν  λίγο χρόνο µετά τη συγκοµιδή, διατίθενται σε µια λεπτή στρώση λίπους σε µεγάλα ταψιά και αφήνονται για κάποιο χρονικό διάστηµα το οποίο ποικίλει. Έπειτα αυτά συλλέγονται και αντικαθίστανται από νέα λουλούδια, µέχρι ωσότου το λιπαρό στοιχείο να κορεστεί από το άρωµα. Τελικά το λίπος διαλύεται µε αλκοόλ (βουτάνιο, διοξείδιο του    άνθρακα),    ώστε    να    γίνουν    διαλυτές    οι    αρωµατικές    του ιδιότητες. Μετά την εξάτµιση του αλκοόλ, µένει ένα είδος αλοιφής.   Από  τους  τρόπους  µε  τους  οποίους  παραλαµβάνουµε  τα αιθέρια έλαια γίνεται αντιληπτό πόσα λουλούδια ή φυτά απαιτείται να επεξεργαστούν για να αντληθεί µια ελάχιστη ποσότητα αιθέριου ελαίου. Για παράδειγµα, 100 kg λεβάντας δίνουν 1 L αιθέριο έλαιο, ενώ 100 kg ροδοπέταλα δίνουν 200 – 300 gr αιθέριου ελαίου, ή αλλιώς 50 τριαντάφυλλα δίνουν µόνο µία σταγόνα πολύτιµο και αγνό αιθέριο έλαιο. 100 kg του φυτού Ιlang – Ιlang προσφέρουν 2 kg αιθέριο έλαιο, και 100 kg άνθη νεραντζιάς αποδίδουν 100 gr αιθέριο έλαιο neroli. Αξιοσηµείωτο είναι    ότι    τα  συνθετικά    αρώµατα  συχνά διοχετεύονται  στην     αγορά   ως αιθέρια    έλαια. Αυτό    συµβαίνει αφενός επειδή έχουν πολύ χαµηλότερο κόστος παραγωγής, και αφετέρου    λόγω    της  αυξηµένης    ζήτησης    σε  σύγκριση    µε   τη  διαθέσιµη ποσότητα. Έτσι  η  τιµή  ενός    αιθέριου    ελαίου  αποδεικνύει    την αυθεντικότητά του. Εάν η τιµή είναι πολύ χαµηλή, τότε σηµαίνει ότι είναι νοθευµένο, άρα οι θεραπευτικές του ιδιότητες χάνονται και η αποτελεσµατικότητά του µηδενίζεται. Αξιοσηµείωτο είναι ότι τα αυθεντικά  και  τελείως καθαρά  και  ανόθευτα  αιθέρια  έλαια  είναι πανάκριβα και δυσεύρετα.   Ζάρπα Μαρία Ειδικός Εφαρμογών  Αισθητικής