Ελονοσία, Καλαζάρ, μηνιγγίτιδα, πολυομυελίτιδα

Ελονοσία

Οφείλεται σε πρωτόζωα, τα πλασμώδια της ελονοσίας. Τα πλασμώδια μεταδίδονται με τον “θήλυ ανωφελή κώνωπα”. Τα πλασμώδια αρχικά εγκαθίστανται και πολλαπλασιάζονται στο ήπαρ (εξωερυθροκυτταρικός κύκλος εξέλιξης). Μετά από λίγες μέρες εξέρχο-νται στο αίμα και εισέρχονται στα ερυθρά αιμοσφαίρια όπου και πολλα-πλασιάζονται (ενδοερυθροκυτταρικός κύκλος εξέλιξης). Εμφανίζει: -    Αρχικά κεφαλαλγία, κόπωση, πόνους στα άκρα, γαστρεντερικές διαταραχές. -    Μετά από δυο μέρες από την εμφάνιση των προηγούμενων συμ-πτωμάτων, εμφανίζεται πυρετός χωρίς ρίγος. Αργότερα όμως εκδηλώνονται παροξυσμοί πυρετού και ρίγους. Οι παροξυσμοί διαρκούν 1 - 3 ώρες, ο πυρετός συνεχίζει μέχρι 12 ώ-ρες και μετά ακολουθεί πτώση του πυρετού και εφίδρωση. Οι παροξυσμοί εκδηλώνονται ανάλογα με το είδος του πλασμωδίου είτε κάθε 48 ώρες (τριταίος πυρετός) ή κάθε 72 ώρες (τεταρταίος πυρε-τός). Οι παροξυσμοί οφείλονται σε συστατικά των παρασίτων και σε προϊό-ντα καταστροφής των ερυθρών αιμοσφαιρίων (τα πλασμώδια πολλαπλα-σιάζονται στα ερυθρά, προκαλούν την ρήξη τους και εξέρχονται. Μετά εισέρχονται σε άλλα ερυθρά κλπ.). Χορηγείται: -    Πριμακίνη (προσβάλλει τα παράσιταστο ήπαρ και σε άλλους ισ-τούς και προφυλάσσει από την εκδήλωση της ελονοσίας). -    Χλωροκίνη και αμοδιακίνη (καταστρέφουν τα πλασμώδια που πολλαπλασιάζονται στα ερυθρά και σταματούν τις κλινικές εκ-δηλώσεις της ελονοσίας). Γενική λεισμανίαση ή Καλα-αζάρ Οφείλεται στην “Leismania Donovani” που πολλαπλασιάζεται μέσα στα κύτταρα του δικτυοενδοθηλιακού συστήματος του σπλήνα, του ήπα-τος και του μυελού των οστών. Μεταδίδεται στον άνθρωπο με τις σκνίπες. Δκδηλώνεται συνήθως με υψηλό πυρετό και ρίγος, ο πσλήνας διογκώ-νεται και προκύπτει αναιμία. Θεραπευτικά δίνονται οργανοκές ενώσεις του πεντασθενούς αντιμο-νίου (ή αιθυλοστιβαμίνη και η γλυκωσίδη της στιβαμίνης).

Επιδημική μηνιγγίτιδα

Οφείλεται στον μηνιγγιτιδόκοκκο που είναι αρνητικό κατά GRAM μι-κρόβιο και ο οποίος εγαθίσταται συνήθως στον ρινοφάρυγγα από όπου με την κυκλοφορία φτάνει στις μήνιγγες. Εμφανίζει: -    Ρίγος, αφόρητη κεφαλαλγία, εμμέτους, πυρετό κλπ. -    Δυσκαμψία του αυχένα, οπισθότονο, θόλωση της διάννοιας, πα-ραληρήματα κλπ. -    Παραλύσεις των εγκεφαλικών νεύρων. Χορηγούνται: -    Πενικιλλίνη ενδομυϊκά σε συνδυασμό με σουλφοναμίδες. -    Παράγωγα της κορτιζόνης (γλυκοκορτικοειδή).

Πυώδεις μηνιγγίτιδες

Τα μικρόβια που προκαλούν συνήθως τις πυώδεις μηνιγγίτιδες είναι: -    Οι στρεπτόκοκοι. -    Οι σταφυλόκοκκοι. -    Οι πνευμονιόκοκκοι. -    Ο αιμόφιλος της γρίπης ή ψευδομονάδα ή πυοκυανικό βακτηρί-διο κλπ. Εκδηλώνεται με έντονη κεφαλαλγία, εμμέτους, οπισθότονο κλπ. Στις μηνιγγίτιδες τα μικρόβια εγκαθίστανται και πολλαπλασιάζονται κτρίως στην αραχνοειδή και την χοριοειδή μήνιγγα ιδιαίτερα του εγκεφά-λου. Χορηγείται το κατάλληλο αντοβιοτικό μαζί με σουλφοναμίδες.

Πολιομυελίτιδα

Οφείλεται σε ιούς που λέγονται εντεροϊοί, γιατί βρίσκονται στο έντερο τόσο των υγιών όσο και των πασχόντων. Οι ιοί αυτοί είναι τριών τύπων: Ι, ΙΙ και ΙΙΙ. Η μόλυνση γίνεται κυρίως με τα κόπρανα (με επαφή, με μόλυνση φρούτων, τροφίμων, νερού κλπ.). Οι ιοί από το έντερο φέρονται στο αίμα και με το αίμα εκλεκτικά στο κεντρικό νευρικό σύστημα και κυρίως στα πρόσθια κέρατα της φαιάς ου-σίας του νωτιαίου μυελού όπου προσβάλλουν τα κινητικά κύτταρα. Κλινικά: -    Οι μη παραλυτικές μορφές εκδηλώνονται είτε σαν απλές λοιμώ-ξεις χωρίς εκδηλώσεις από το νευρικό σύστημα (με πυρετό και συμπτώματα από το πεπτικό ή το αναπνευστικό) είτε σαν μηνιγ-γίτιδα και μηνιγγοεγκεφαλίτιδα με τα χαρακτηριστικά συμπτώ-ματα των λοιμώξεων αυτών. -    Η παραλυτική μορφή όπου οι παραλύσεις οφείλονατι σε προσ-βολή των νευρικών κυττάρων σε διάφορα ύψηστον εγκέφαλο ή τον νωτιαίο μυελό και συνοδεύονται από γενικά φαινόμενα (πυρετό, κυκλοφορικές και αναπνευστικές ανωμαλίες κλπ.). Μετά αρχίζουν να υποχωρούν τα γενικά φαινόμενα και πολλές φορές η κινητικότητα αποκαθίσταται μερικώς ή γενικώς. Μετά τα 2 χρόνια οι βλάβες είναι πλέον μόνιμες και υπάρχει διάφορου βαθμού αναπηρία. Θεραπευτικά: -    Η παραλυτική μορφή αντιμετωπίζεται με την κατάλληλη ορθο-πεδική αγωγή. -    Προφυλακτικά γίνονται εμβολια όπως το Salk και το Sabin. Δημήτριος Κρυπωτός Παθολόγος